Zonguldak’ta özel maden ocağında çalışan 28 yaşındaki bayan Maden Mühendisi Derya Kıransoy’un korkusuzluğu büyük takdir topluyor. Kırat Mahallesi Kocaosman mevkiinde amcasına ait özel bir kömür ocağında 3,5 yıldır maden mühendisi olarak çalışan Derya Kıransoy, yeraltından hiç korkmadığını belirtiyor. İşçilerle abla kardeş gibi olan Kıransoy’un en tavizsiz olduğu konuların başında iş güvenliği ve işçi sağlığı geliyor. Son günlerde Soma ve Ermenek’te yaşanan iş kazalarına çok üzüldüğünü belirten Kıransoy, “Ben o iş kazalarından korkmak yerine işime daha çok sarılıyorum. İş güvenliği ve tedbir kurallarından taviz vermiyorum." ifadesini kullandı.
Aynı ocakta maden mühendisi olan Sedat Yüksel(37) ise bayanın meslektaşının çalışmaya başlamasıyla maden ocağına tertip ve düzen geldiğini şu sözlerle aktarıyor: "İşçilerimiz en azından dışarıda olduğu gibi içeride de kibarlığı elden bırakmıyorlar."
MADEN KAZASINDA ÖLEN BAYAN MÜHENDİSİ ÖRNEK ALMIŞ
Derya Kıransoy’un madenci olmasında, 7 yıl önce Kastamonu’daki özel bir maden ocağında iş kazasında ölen bayan meslektaşının hikâyesi etkili olmuş. Hikayesini bir dergiden öğrenen Kıransoy, "Aile çevrem madencilik yapıyor, ben neden maden mühendisi olmayayım?” diye düşünmüş ve üniversite tercihlerini bu yönde kullanmış. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Maden Mühendisliği bölümünü kazanan Kıransoy, mezun olmasından kısa bir süre sonra amcasına ait özel maden ocağında iş başı yapmış.
Örnek maden mühendisi Derya Kıransoy, sözlerini şöyle tamamlıyor: “Beni etkileyen iş kazası değil de bir bayanın ocakta maden mühendisi olmasıydı. Daha sonra oturdum düşündüm. Benim çevrem hep madencilikle uğraşıyor. Ailede her türlü meslekten insan var ben neden maden mühendisi olmayayım, belki bana ihtiyaçları olur diye düşündüm. Şu an zaten amcamın şirketinde maden mühendisiyim. Onlara faydalı olmuşsam ne mutlu bana. İyi ki olmuşum. Çünkü şehrin altı ayrı bir dünya. Girdiğim zaman yeraltında olduğum aklıma gelmiyor. Hiç korkmuyorum. İşçiler de bana karşı saygılı. Bazısı abla diyor, bazısı mühendis hanım diye hitap ediyor. Onlara her şeyden önce ‘sizin can güvenliğiniz, riskli bulduğunuz ve bizim gözümüzden kaçan yer varsa hemen orayı terk edin’ tembihinde bulunuyorum. En önemlisi bu zaten. Onun dışında gelirler özel hayatları ve işle ilgili sorunlarını bana anlatırlar. Burada kardeş gibi olduk.”
3,5 yıldır maden mühendisi olarak haftanın 6 günü ocağa geldiğini anlatan Kıransoy, “İşçilerin çalıştığı yerleri kontrol ediyorum. Onların yapmış olduğu işleri takip ediyorum. Yanlış yaptılarsa yeniden yaptırıyorum, nasıl yapmaları gerektiğini söylüyorum. Ocağa girmeden önce ocaktaki havayı ölçüyorum. İşçilerin güvenli bir şekilde ilerlemeleri için onlarla birlikte zaman geçiriyorum. Maden ocağında kadın için en büyük sorun hijyen. Onun dışında zorluk çekmiyorum. Daha çok erkeğin egemen olduğu bir iş olarak görüldü için fiziki şartlar da ona göre ayarlanmış. Zorlandığım yerlerde işçilerden olsun mühendis arkadaşlardan olsun yardım alıyorum. İşçiler her zaman saygılılar. Yer altı ayrı bir dünya. İşçilerle kaynaştık. İşe devam edeceğim." dedi.
"İŞ KAZALARINI DUYUNCA KORKMAK YERİNE DAHA ÇOK İŞİME SARILIYORUM"
Kıransoy, 'Kadın gözüyle madencilik nasıl, zor olmuyor mu?' sorusu üzerine, "Mühendisliğin kadını erkeği olduğunu düşünmüyorum. Mühendislik beyin işidir. Kadın için yeraltında çalışmanın tabi ki zorlukları var. Ama mühendislik yaptığım için problem olmuyor. Hiç iş kazasıyla karşılaşmadım. Maden kazalarını duyuyorum, çok üzülüyorum. İçim acıyor. Ama korkmak yerine daha çok işime sarılıyorum. Buradaki işçilerin bana ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Başlarına bir iş gelmesin diye daha çok uğraşmaya çalışıyorum. Güvenliğimizi daha çok artırmaya çalışıyorum. Korkmuyorum. Korksam zaten bu işi yapamam.." diye cevap verdi.
"İŞÇİLERE, ‘NEDEN GERİDE AĞLAYAN AİLENİZ OLSUN’ DİYORUM"
Yeraltında en önemli unsurun hava ve su olduğunu ifade eden genç mühendis, çalıştığı ocakta hava ve su ölçümlerini sürekli kontrol ettiğini söylüyor. Ermenek ocağında olduğu gibi ocakta su problemine karşı sürekli ölçüm yapılarak riskli yerlerin sondajla tahliye edilmesi gerektiğinin altını çizen Derya Kıransoy, şunları söylüyor: “Madende su olabilir ama sondaj yapılması gerekir. Sürekli ölçümler yapılmalı. Bir maden kazası olmuşsa tek bir kişiye yüklenmek yanlış; orada bulunan herkesin mutlaka bir suçu vardır. Yeterli güvenliği işveren alacak; ama işçi de verilen görevi tam olarak yerine getirecek. İşçiler, ‘ben onu yapmayayım yarına bırakayım’ dememeli. Bazen ‘mühendis hanım sonra yaparız’ gibi şeyler söylüyorlar; ama ‘hayır’ diyorum. Başlarında duruyorum. Çünkü yapmazsa hem kendine, hem kendinden sonra gelecek arkadaşına zarar verecek. Neden geride ağlayan bir ailesi olsun ki? Onun başında durup yaptırıyorum."
İŞÇİLER DE MEMNUN
Yeraltında çalışırken başlarında bayan maden mühendisi olmasından işçiler de memnun. Onun söylediklerini harfiyen yerine getirdiklerini dile getiren Ekrem Barutçu, "Bizce bir sakıncası yok. 3 yıldır buradayım. Kadın maden mühendisi olduğu için şaşırmadım. Onun yerine bizim ailemizden biri olabilirdi. Onun söylediklerini yapıyoruz. Bizden daha çok iş güvenliği istiyor. Sakatlık olmasın istiyor. İşçi sağlığı ve güvenliğe çok dikkat ediyor." derken, usta madenci Abdullah Köroğlu, "Maden ocağında kadın olmak niye zor olsun? O da insan biz de insanız. Maden ocağı zor ama o da okumuş ve mühendis olmuş, tecrübe kazanmış. Bizden önce can sağlığı, güvenlik ve iş istiyor. O bizden yanlış bir şey istemiyor. Biz de onun dediklerini yapıyoruz." şeklinde konuşuyor.
"BAYAN MÜHENDİS OLDUĞU İÇİN İŞÇİLER DAHA KİBAR"
Kıransoy’un maden mühendisi meslektaşı Sedat Yüksel(37) ise bayan mühendisin ocakta çalışmasının avantajlarını yaşadıklarını vurguluyor. Yüksel, "Daha önce ocakta bayanla hiç çalışmamıştım. Son zamanlarda bayan maden mühendisi sayısı artmaya başladı. Bu da gurur verici. Sonuçta ocaklarda olması gerekiyor. Tertip ve düzen açısından gerekli. Görevini layıkıyla yerine getirmeye çalışıyor. İşçi arkadaşlarımıza daha net yaptırımı oluyor. İşçilerimiz en azından dışarıda olduğu gibi içeride de kibarlığı elden bırakmıyorlar." ifadelerini kullandı.