Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) tarafından yaptırılan Hoca Ahmet Yesevi Cami’nin açılışı, yarın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev tarafından yapılacak. İki lider açılış sonrası camide Cuma namazı kılacak.

TDV Mütevelli Heyeti İkinci Başkanı Mazhar Bilgin, Türkistan’a cami yapılması düşüncesinin 2000’li yılların başında gündeme geldiğini ancak bir türlü hayata geçirilemediğini kaydetti.

Bilgin, 2008 yılında iki ülke cumhurbaşkanları arasında protokol imzalanmasının ardından ihale süresinin tamamlanmasıyla caminin temelinin 16 Ekim 2009 tarihinde atıldığını vurgulayarak, “Caminin bulunduğu Hoca Ahmet Yesevi Türbesi alanı UNESCO tarafından dünya kültür mirası olarak kabul edildiği için Kazakistan Kültür Bakanlığı projeyi takriben 2 yıl durdurdu. İki ülke arasındaki görüşmeler neticesinde Mart 2012’den sonra projeyi ve kontratları yenileyerek tekrar yapımına başlandı ve bugüne kadar Türkiye Diyanet Vakfı’mızın finanse ettiği, Diyanet İşleri Başkanlığının koordine ettiği cami tamamlandı” diye konuştu.

Caminin onaylı projesinde minarelerin 38,5 metre, kubbenin ise 32,5 metre olduğunu vurgulayan Bilgin, “Bu caminin en büyük özelliği, Orta Asya’daki cami ve kubbe mimarisine sadık kalınarak, Taç Mahal’den, Afganistan’dan, İran’dan, Semerkand, Buhara ve Selçuklu mimari özellikleri yansıtan bir mimari ile yapılmasıdır. Bu caminin beton, demir ve kum hariç bütün malzemeleri Türkiye’den getirildi. Mermerinden fayasına, teknik elektrik malzemesinden, kubbedeki çinisinden halı tefrişatına kadar herşey Türkiye’den getirildi. Uzmanlık gerektiren bütün işçilikler de Türkiye’den karşılandı" dedi.

Türk milletinin Kazakistan halkına hediyesi

Caminin mimari özelliklerinden de bahseden Mazhar Bilgin, şöyle devam etti:

“Caminin mimari özelliği 16 metreye kadarki yükseklikte dikdörtgen özellik arz ediyor, 19 metreye kadar oval silindirik gelir, ondan sonra armudi kubbe üzerinde oluşur. Kubbeyi, Türkiye’de Eskişehir ve Kütahya’dan getirdiğimiz özel çinilerle kaplattık. Bu çinilerin özelliği 900 derece ve üzerindeki pişmeden dolayı kesinlikle soğuk ve sıcakta çatlamaya mahal vermemesidir. Cehpe tamamen Denizli’den getirilen travertenlerle kaplanmıştır. Dört tarafından 90 metreden daha büyük dört tane camdan müteşekkil. Caminin içi çok ferah. Bu ferahlığı veren camların hepsi lamine kolon dediğimiz, Türkiye’de bile son birkaç yıldır bulunan cam taşıyıcılı özel bir sistemi biz bu camide uyguladık. Bunları da Türkiye’den getirdik. Mühendislik ve işçilik hizmetleri de dahil. Caminin iç mimarisi mukarnaslardan oluşuyor. İçerde ve dışardaki 32 mukarnaslar ve bunların altındaki Türk üçgeni Selçuklu mimarisinin en büyük özelliklerini bu camide bulabilirsiniz. Caminin ana konsepti sadelik. Özellikle süsleme ve hat sanatında da bir sadeliğe gidildi. Caminin mihrap, minber ve kürsüsü, sıcaklık versin diye ahşap dizayn edildi. Bunlar kündekari Selçuklu mimarisi ve sanatının yansıması. Mermer imalatlarımız da eski Osmanlı camilerindeki taç kapılarımız hepsi Türkiye’de imal edildi. Türkistan Hoca Ahmet Yesevi Camisi, bu coğrafyada olmayan, bizde olan bir şeyleri bu insanlara göstermek için güzel bir vesile oldu.”

Caminin Türk halkının bir hediyesi olduğunu anlatan Mazhar Bilgin, “Bu cami Türk halkının camilerde sadaka olarak, zekat olarak verdiği paralardan Kazakistan halkına hediye olarak yapılmıştır. Bu caminin yapımı özellikle Türk milletindeki Hoca Ahmet Yesevi sevgisinden kaynaklanıyor. Hoca Ahmet Yesevi, Türkiye’de İslam’ın ve Müslümanların bir ışığı olarak algılandığı için Türk halkı bir teşekkür borcu olarak bu camiyi yapmayı niyet etti. Bunu da Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı aracılığıyla çok güzel bir şekilde yaptı. Emeği geçenlere teşekkür ediyorum” diye konuştu.

Cami yoğun ilgi görüyor

Kazakistan’ın güneyinde yer alan Türkistan şehrinde Türkiye Diyanet Vakfı tarafından yaptırılan 3 bin kişilik camiye, ibadete açılışı öncesinde bölge halkı yoğun ilgi gösteriyor.

Türk milletinin manevi hayatında derin izler bırakan ve Anadolu’nin İslamlaşmasında büyük rolü bulunan Hoca Ahmet Yesevi’nin türbesinin hemen yanına inşa edilen cami ve külliyesi, tarihi türbeyi ziyarete gelenlerin dikkatini çekiyor.

Bölge halkının gönlünde bugün de önemli bir yeri olan Hoca Ahmet Yesevi’yi ziyaret eden vatandaşların ikinci durağı, Türk milletinden Kazakistan halkına hediye olarak Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfınca yaptırılan Hoca Ahmet Yesevi Camisi oluyor.

Hoca Ahmet Yesevi Türbesinden sonra Türkistan şehirindeki en dikkat çekici eser olan camiyi görenler hayranlıklarını gizlemiyor. Böyle bir eseri Kazakistan’a ve özellikle Türkistan şehrine kazandırdıkları için Türk milletine, Türkiye yöneticilerine, camiyi yaptıranlara dua ve teşekkür eden halk, duygulu anlar yaşıyor.

Caminin ibadete açılmasını sabırsızlıkla bekleyen bölge halkı, Türkiye’ye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a ve caminin yapılmasında emeği geçen herkese minnettarlıklarını ifade ediyor.