Günümüzde bulaşıcı hastalıklar azalırken kronik hastalıklarının görülme sıklığı Türk toplumunda da giderek artmaktadır. Beslenme alışkanlıklarının değişmesi, hareketsiz yaşam tarzı obezite, diyabet, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği ve kalp damar hastalıklarının daha sık görülmeye başlanmasına neden olmuştur.
Batılı tipi fast food beslenme alışkanlıklarının yanısıra aşırı tuz tüketimi de kronik hastalıklara yol açan nedenlerden biridir. Bu nedenle halk sağlığının korunması ve hastalıkların oluşumunun önlenmesinde toplumumuzda tuz tüketimin kademeli olarak önerilen seviyelere düşürülmesi için Sağlık Bakanlığı tarafından “Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı” oluşturulmuş ve sağlık politikası olarak yürürlüğe girmiştir. Aşırı tuz tüketimi de değiştirilebilir bir sağlıksız beslenme uygulamasıdır ve birçok kronik hastalığın temelinde yer almaktadır. Özellikle oluşumunda aşırı tuz tüketiminin önemli bir etken olduğu hipertansiyon, dünyada önlenebilir ölüm nedenleri içerisinde bir numaralı risk faktörüdür. Tuz, kan basıncını artırmada önemli bir faktör olup 10 erişkinin 3'ünde hipertansiyona yol açmaktadır. Hipertansiyon kontrol altına alındığında, inme ve kalp yetersizliğinin görülme oranı yarıya inmektedir. Ayrıca aşırı tuz tüketiminin sadece yüksek kan basıncı nedeni olmakla kalmayarak günümüzde önemli birer sağlık sorunu haline gelen mide kanseri, osteoporoz, böbrek hastalıklarının gelişimiyle de yakından ilişkili olduğu belirlenmiştir.
Yetişkin bir insan için önerilen günlük tuz miktarı 5 gr’dır.1 çay kaşığı tuza karşılık gelen bu miktar zaten günlük tüketilen yiyecekler yoluyla alınmaktadır. Ülkemizde bu miktar önerilen miktarın yaklaşık 3 katıdır.(15 gr.)
Yapılan çalışmalarında günlük olarak 5 gram ve daha fazla tuz alımı (2000 mg sodyum) toplam kalp-damar hastalık riskini %17, inme(felç) riskini de %23 artırmaktadır. Son 30 yılda tuz alımı yaklaşık kişi başı 6 gram azaltılmıştır. Ancak henüz yeterli düzeyde değildir.
TUZ TÜKETİMİNİ AZALTMANIN YOLLARI
• Daima taze ve tuz eklenmemiş besinleri tercih ediniz.
• Yemekler az tuzlu veya tuzsuz pişirilmelidir.
• Mutlaka iyotlu tuz kullanılmalıdır.
• Sofrada tuzluk kullanmamakla tuz alımı % 15 azaltılabilir.
• Yemeklerin tadına bakmadan tuz kullanma alışkanlığından vazgeçiniz.
• Eğer hipertansiyon gibi sağlık probleminiz varsa,mutlaka satın aldığınız hazır ürünlerin etiketlerini okuyunuz. “Tuzsuz”ya da “tuzu azaltılmış” besinleri tercih ediniz.
• Baharat ve maydanoz, nane, kekik, dereotu, rezene, fesleğen gibi aroma sağlayıcıları tuz yerine tercih ediniz.
• Turşu,ketçap,hardal,zeytin,soya sosu,salata sosları,vb.yiyeceklerin tuz içeriği yüksektir.Bu besinlerden uzak durunuz ya da çok nadir tüketiniz.
